Stamboom de Vries-Bouma, Eikenaar-Brienesse

‎Douwe de Graaf‎ aan Drachten, terug in de tijd
10 uur ·
Een paar dagen geleden zag ik Melle, Joeke en Ymkje Leiker bij de foto van Geertje staan. Dus nu even over dit fameuze drietal
Melle, Joeke en Imke Leiker uit de Kerkstraat.
Melle*1886), Joeke (*1889) en Imkje (Ymkje, *1893) waren twee ongehuwde broers en een ongehuwde zuster. Melle en Joeke waren erg klein. nog geen 1,60 mtr, Ymkje was bijzonder klein ze haalde net 1,45 mtr. Ze was zo klein dat Melle haar, zelfs toen ze al over de vijftig was, voor in een kinderzitje op de fiets had. Bij de tafel stond ze op een hoge stoof om de koffie in te kunnen schenken.
Melle, met zijn schilderachtige bijnaam ’Joep’ en Joeke werkten als sigarenmaker bij Oebele Zoveele, het sigarenfabriekje in de Kerkstraat; maar ook bij de tabaksfabrikanten Van der Meulen en Osinga. Ze stonden, ondanks hun licht geestelijke en lichamelijke achterstand, als goede en ijverige vaklui bekend. Als er te weinig werk in de sigarenfabriek was, maakten ze thuis zelf sigaren die ze aan buurtgenoten verkochten.
Helaas raakte Melle met zijn rechterhand bekneld in een verpakkingsmachine en moest twee vingers missen. Daardoor kon hij zijn beroep als sigarenmaker niet meer uit oefenen. Om de kost te verdienen bracht hij daarna medicijnen rond voor apotheker Posthuma, later Beek, van de Zuidkade (de apotheek stond waar nu de Drift is). Voorop de fiets had hij een groen kistje waarin hij de medicijnen vervoerde. Alleen… defiets die hij kreeg was veel te groot. Het was een komisch gezicht: kleine man op grote fiets.
Ook verkocht hij kaartjes voor de fietsenstalling op de zaterdagse dansavond in de Phoenix.

Over het drietal gingen mooie verhalen rond, hierbij een greep uit die verhalen.
Op een oudejaarsavond kwam het drietal op bezoek bij boer Rinze Dijkstra in de Kerkstraat. Melle en Joeke pruimden onder het gesprek driftig door. Thuis was het niet zo’n probleem, Imkje zette dan een conservenblikje op de vloer waarin ze vanaf een afstand hun bruin vocht konden spuwen. Maar de vrouw van Rinze deed dat niet, er was geen kwispedoor. Dan trok Melle of Joeke de asla van de kachel naar voren en gebruikte die. Deze bewuste oudejaarsavond trok Melle net iets te fel aan de asla; het gevolg was dat hij de la er helemaal uittrok en de warme as op de grond viel. Melle schrok en veegde met zijn voet over de as om het te verspreiden zodat de vrouw des huizes het niet zou zien. Maar ze had het wel gezien en met een ’skûteldoek’ sloeg ze Melle om de oren.
Melle en Joeke verkochten op een gegeven moment snoekvisjes. Ze hadden een wel erg vreemde opslagplaats voor de visjes. Onder de tafel was een luik gemaakt, daaronder stond een metalen bak met water en de visjes. Als er een klant kwam werd de tafel opzij geschoven en het luik opengedaan om bij de visjes te komen.
Elk jaar gingen ze op de fiets naar Hendrik en Zwaantje de Jong, broer en schoonzuster van Peije, die in Groningen woonden. Vroeg in de morgen werd de reis aanvaard. Melle zette met één zwaai zijn zuster in het kinderzitje voorop de fiets en weg waren ze. Op de Poffert,een buurtschap tussen Enumatil en Hoogkerk bij de brug over het Hoendiep, werd bij een café gepauzeerd en het nodige gedronken.
Als ze een paar dagen bij Hendrik en Zwaantje in Groningen uit logeren waren, stonden Hendrik en Ymkje wel eens in het centrum te bedelen. Hendrik had daartoe zijn been opgebonden zodat het net leek of hij maar één been had, Imkje rammelde met een centenbakje om het geld te innen. Door dit komische duo, dat op deze manier medelijden wilde opwekken, werd heel wat geld opgehaald.
Het was een werkelijk een komisch en levenslustig drietal; voor de gezelligheid op zijn tijd een borreltje, maar niet teveel. Fatsoenlijke en nette mensen, zo zijn ze in onze herinnering blijven hangen.
(NB 1. Ze waren familie van de Drachtster schrijver Sjoerd Leiker. NB 2. Wie weet wanneer Melle, Joeke en Ymkje zijn overleden.)
Onderstaande foto: kleine man op grote fiets.