Stamboom de Vries-Bouma, Eikenaar-Brienesse

fotoid: DC1903_Pel_05

FEUILLETON

DE FAMILIE PEL

5)

Rinze Yedes, deze is gehuwd geweest te Drachten en aldaar overleden.

Aafke Yedes wa de moeder van SJOUKJE GRAANSTA. Deze  is in haar zestiende jaar
gehuwd met haren eersten man Paulus Jans, een bekwamen, voornamen uurwerkmaker
te Drachten en ruim vier en veertig jaren oud, en weduwnaar van Grietje Berents,
zijnde deze een volle zuster geweest van de moeder van Aafke Yedes' tweede man
Hans Hermanius, Sjoukje Berents voorgemeld en van Binne Berents, die ook te
Drachten meester uurwerkmaker was en aldaar op den 1 Januari 1805 overleed. Het
eerste huwelijk van Aafke Yedes met Paulus Jans, hoe groot hun verschil in jaren
ook ware, was gelukkig, vreedzaam en vergenoegd, doch bleef kinderloos, evenals
zijn vorig huwelijk. Paulus Jans was een zeer verstandig, braaf en liefdeijk man
en zijn bedrijf val uurwerkmaker zoo goed machtig dat hij daarin door slechts
weinigen van zijn tijdgenooten overtroffen werd. Hij is geweest de maker van het
groote slaguurwerk in den dorpstoren en van de kopern kandelaars op de
preekstoel en voor de vaste zitbanken in de hervormde kerk te Drachten in 1747,
een en ander nog aanwezig om van zijne bekwaamheden te getuigen. In September 1767
is hij overleden en te Zuider Drachten begraven, nalatende tot zijn erfgename zijn
tweede laatste vrouw  Aafke Yedes, dia na tweejarigen weduwstaat, zich andermaal
in het huwelijk heeft begeven met Hans Hermanius, schipper en graankooper te
Drachten. In 1769 zijn ze getrouwd en hebben het genoegen gehad drie kinderen te
krijgen, al op 20 Juli 1770 Sjoukje, den elfden December 1772 een zoon
Hermanius, die spoedig na zijn geboorte overleed; 20 Augustus 1773 Hermanius,
die later predikant werd.

In 1777 is Aafke Yedes, vrouw van Hans Hermanius Graanstra, overleden en diep
betreurd niet alleen door haar geliefden man en verdere nauwe betrekkingen, maar
ook door alle weldenkende bekenden, dewijl zij ook bij elk die haar kende, zeer
geacht en bemind was wegens hare bijzondere zachtmoedigheid en haar
medelijdenden aard en uitnemendheid deugdzaam en van reinen levenswandel,
waardoor zij bij hare familie  en dorpsgenoten voor een waar en verder zedelijk
mensch voorging. Haar geduld en goedheid werd dikwijls aangehaald en was vokomen
bevestigd, daar het hoogste lijden, welke haar organen haar deed verduren, ten
gevolge van het uitzetten van een breuk, die haren dood ten gevolge heeft gehad,
niet in staat was haar goed, liefderijk gemoedsleven te doen wankelen. Tot aan
haar laatste levens ure bleef haar verstand helder, zoodat degenen die haar
bezochten om te troosten, door haar getroost werden. Zoo bezocht ook de
predikant van der Tuuk haar eens, en deze was zoo verbaasd over hare kalmte, dat
hij hevig begon te schreien en buiten staat geraakte verder te spreken en zich
met den grootsten weemoed moest verwijderen. N haar geliefden man en beide
kinderen in zijn bescherming opdragende en van hen een hartroerend afscheid
genomen te hebben, bezweek zij. Haar stoffelijk deel is op het zuider kerkhof te
Drachten in de aldaar zijnde familiegraven bijgezet en aldaar aan ons aller
moeder de aarde teruggegeven, nalatende haar diepbedroefden echtgenoot en
Sjoukje en Hermanus Graanstra. De beide kinderen waren nog te jong om dat groote
verlies te beseffen, maar des te treffender was dit bij haren man, die diep
gebukt ging en haar levenslang betreurde. Zijn handel had hij ten platten lande
van de provincie Groningen gevestigd, alwaar hij de door hem gekochte granen in
zijn schip ontving en met hetzelve, waarin hij bij bij open water zijn bestendig
verblijf had, het vervoer naar de geschikt voorkomende markten ten verkoop
bevorderde. Hierdoor aich in de onmogelijkheid bevindende om het vereischte
opzicht over zijne kinderen en over zijn huiselijk bestuur in persoon te kunnen
houden, besloot hij dientengevolge in overleg met zijnen familie, om zijne beide
kinderen ter verpleging en opvoeding uit te besteden en zijne huishouding op te
breken, gelijk hij dat ook dadelijk deed, en zelf bij zijne aanwezigeheid zijn
intrek nam ten huize zijner zuster en zijn schoonbroeder Tjepke Jans en Geertje
Hermanius, bij welke hij ook zijn dochter Sjoukje ter inwoning en opvoeding
besteedde, terwijl zijn zoontje Hermanius tegen behoorlijke schadeloosstelling,
ter verzorging en opvoeding opdroeg aan zijn broder Berend Hermanius, grofmid te
Rottevalle. Deze welbedachte schikking ontlastte hem wel van vele zorgen ter
verzachting van zijn hoogst bedroefden toestand, doch deze zetelde te diep, zijn
wonde bleef schrijnende, hij had zijn levensgeluk verloren en dit ondermijnde de
gezondheid van dien braven, eerlijken, waarheidslievenden man, voor den
koophandel zulk een grooten zaakkenner, dat hij door ieder weldenkend man op
zijn woord werd geloofd. De graanhandel werd, zoolang zijne krachten het
toelieten, door hem voortgezet en toen hij zijn einde voelde naderen. heeft hij
over de verzorging van zijne kinderen en het beheer mondeling beschikt door het
benoemen van curatoren en administrateurs over dezelve. Daartoe zijn benoemd
zijn broeder Berend Hermanius, meester smid in de Rottevalle, benevens de
broeder van zijn overleden vrouwe Klaas Yedes, koopman en veenbaas te Gorredijk
onder Lippenhuizen, welke beiden in die keuze genoegen namen. Met vaderlijke
bezorgdheid en belangstelling beval hij zijne beide innig beminde lievelingen
aan dezelve aan en is spoedig daarna zijn zeer werkzaam en onbesproken leven op
aarde geeindigd. Op den 26 November 1780 is Hans Hermanius Graanstra in den
ouderdom van 53 jaren en bijna acht maanden overleden en op het zuiderkerkhof
bij zijne slechts weinige jaren vooruitgereisde vrouw Aafke Yedes begraven,
nalatende zijn beide kinderen, bij zijne vrouw Aafke Yedes gekregen.

De kinderen waren te jong dat dit treurig verlise invloed op hun levensvreugde
kon hebben, daar het geen diepen indruk op hen maakte, omdat hun vader dikwerf
afwezig was en zij beiden na den dood van hunne geachte moeder bij familieleden
gewend waren, alwaar zij verbleven en geen verwisseling is in hun dagelijksch
leven gevoelden, terwijl het gelukkig aan geen middelen ontbrak tot onderhoud en
ruim burgelijken opvoeding.

De voorgemelde voogden hebben dadelijk, na bekomen wettige autorisatie, hunne
functien aanvaard, den boedel, dien de overledene best in orde had, aangehouden
en met weinig moeite spoedig vokomen in liquidatie bevorderd en de voorhanden
zijnde roerende goederen publiek aan meestbiedende verkocht.

Hermanius Hanzes graanstra, broeder van mijn lieve vrouwe Sjoukje Graanstra,
geboren te Drachten op den 30 Augustus 1773 en aldaar gedoopt den 19 September,
heeft al vroeg zijne ouderlijke woning en zijn geboorteplaats Drachten verlaten,
daar hij bij het overlijden van zijne innig geliefde moeder Aafke Yedes in het
jaar 1777 slechts weinige jaren telde, toen zijn vader hem ter opvoeding aan het
bestier van zijn oom Berend Hermanius te Rottevalle, die ook zijn curator was,
toevertrouwde, bij wien hij na het overlijden van zijn braven vader is gebleven
tot zoolang het gewone onderwijs hem verplichtte daar te verblijven.

Wordt vervolgd.