Stamboom de Vries-Bouma, Eikenaar-Brienesse

fotoid: DC1903_Pel_03

 

FEUILLETON

DE FAMILIE PEL.

3)

In het voorjaar van 1798 is de secretaris van Smallingerland Mr. S. F. Reiding
in staat van beschuldiging gesteld en van zijn post ontzet, terwijl in het
volgend jaar 1799 hij weder in dien post hersteld is, in welken tijd zijn
gezworen klerk K. P. Pel hem heeft moeten vervangen, voor de bestaande jaarwedde
van slechts honderd gulden, in welk jaar hij de praktijk voor de regtbank niet
kon beoefenen, maar wel voor de regtbanken der naastliggende grietenijen, gelijk
bij na gevraagde en bekomen consent ook voor de grietenijen regtbanken van
Achtkarspelen en Opsterland gedaan en met gunstig gevolg voortgezet  heeft,
hebbende met genoegen den secretaris overgedragen. Voor het aanbod tot
hervatting van den post van gezworen klerk afgeslagen, maar van fiscaal der
grietenijen aangenomen tot 12 Januari 1812 en bediend en tot genoegen
behandeld.

Op den 4 Februari 1797 heeft zijn vrouw JANKE BUMA hem verblijd met de geboorte
van eene dochter, genaamd AUKJE, mede te Drachten gedoopt. (Het vervolg der
loopbaan welke beide kinderen genomen hebben later.)

Op den 13 Juni 1799 is in den ouderdom van ruim 27 jaar en 6 dagen te Bolsward
overleden de zuster van zijne vrouw, Trijntje Buma nog ongehuwd; den 17 October
is te Bolsward overleden de vader zjner vrouw Pieter Gooitzen Buma, oud bijna 81
jaren.

Op den 7 Mei 1810, des ochtends omstreeks half vier ure, trof KLAAS PIETER PEL
te Drachten een wel eenigzins verwachte en voorbereide, doch zeer gevoelige
slag, als wanneer hem zijn brave, welbeminde echtgenoote JANKE BUMA door den
dood ontnomen werd, na vooraf gedurende den tijd van ruim een jaar met eene
bloedspuwing en daarna eene kwijnende ziekte gestreden te hebben, waarbij zich
op het laatst ook nog de kinderpokken voegde, eindigde zij geheel uitgeteerd met
geduldige onderwerping haar jeugdig en nuttig leven in den ouderdom van 27
jaren, twee maanden en enkele dagen en is den 13 dito op het kerkhof te Zuider
Drachten begraven en wel op de noordzijde in den derden regel, het derde graf.
Slechts bijna den tijd van vier jaren heeft ze haar getrouwen echtgenoot op den
levensweg mogen vergezellen. Zij behield het denkvermogen tot aan haar einde,
was aan 't uitdenken om een waardige opvolgster voor hare kinderen en haar man
aan te wijzen; nalatende behalve haar man en twee kinderen, ook nog een
treurende moeder en zuster Joukje, wonende te Bolsward en aldaar ook overleden,
nl. de moeder Aukje Bontjeman op den 16 Februari 1804 en hare dochter Joukje den
23 Juli 1830, die echtgenoote is geweest van Hietze Sibbels Zielstra, bakker
aldaar, welke zij, benevens 4 toen nog in leven zjnde kinderen, allen zoons,
nagelaten heeft.

In 1800 is KLAAS PEL, na het verlies zijner gade, benoemd en aangesteld tot
amunuensis bij de commissie die van landswege in den ring van het departement de
Eems werkzaam was tot onderzoek naar de regtelijke opbrengst der contribuale in
de destijds gevorderde geldheffing. Hoewel deze functie bij afloop dier
bemoeiing met twee maanden casseerde, zoo werd echter, door gemelde commissie op
deze reizen te vergezellen, boven het genot van goed salaris, zijn reeds
verworven vertrouwen meer bevestigd en in een ruimeren omtrek bekend, hetgeen
aanmerkelijk gunstigen invloed op de uitoefening zijner bizonder gelukkig
slagende praktijk tengevolge heeft gehad, hetwelk zijne presentie gedurig op
verafgelegen plaatsen vorderde en hem vaak in de gelegenheid stelde om met
advocaten en ook met knappe beroemde procureurs te moeten kampen, waardoor al
zijne gedachten noodig waren, om het ruime veld tegen hen te behouden en dikwerf
moedig met hen bestreed. Zulks bracht wel verstrooiing in zijn leed en pijnlijk
gevoel, maar was door dat alles buiten staat, om een geregeld opzicht over zijne
kleine kinderen en de huishoudster te  houden, dat hem ten zeerste griefde, en
als hij dan tehuis was en alles van  nabij gadesloeg, ja, dan zag hij duidelijk
de gevolgen van zijn en der kinderen groot verlies, en werd dan deswege met
diepen weemoed bevangen. En dan werd hij gedachtig het gezegde van zijne vrouw
omtrent de weduwe van Geert Petrus Geelings: gij kent haar, zij leeft stil ter
opvoeding van hare kinderen en geniet de algemeene achting, het ontbreekt haar
aan geen aanzoek. Door gebrek aan verkeer zijn u hare hoedanigheden wel niet
bekend, maar daartoe staat u de gelegenheid open.

Hoe meer hij er over nadacht, des te meer gevoelde hij zich tot haar
aangetrokken, dus besloot hij zonder nadere kennismaking maar aan te vangen, uit
vrees dat een waardig predikant hem den weg zou versperren en alzoo hem zijn
gelegenheid  benomen werd.

Na bekomen verlof heeft hij zijne conversatie dan ook aangevangen, met dat
groote genoegen van te bevinden dat zijn niet alleen nog de vrijheid had om over
haar hart en hand naar eigen verkiezing te kunnen beschikken, maar ook zoovele
goede eigenschappen en hoedanigheden bezat, dewelke hij zich nimmer durfde te
vleien om in die mate te zullen aantreffen, Zulks gaf spoedig tusschen hen beden
de hoogste achting en vertrouwen en liefde werd gewekt, die de wederkeerige
huwelijksbelofte tengevolge had, waaraan in het volgende jaar Mei te voldoen.
Beseffende dat het reeds herfst zijnde, hun beide huishoudingen van de noodige
wintervoorraad dienden voorzien te worden, en dus een al te nadeeligen invloed
op hun reeds vereende belangen zou hebben, besloten ze, om hun voorgenomen
huwelijk zoo spoedig doenlijk te voltrekken, gelijk dan ook gedaan is, na vooraf
gemaakte inventaris en uitwijzing der wederkeerige voorkinderen goederen,
beneveus het stellen van curatoren over dezelve, zooals dat in plaatse van
vorige jaren was bepaald.

Op den 23 November 1800 door den predikant Pompejus van der Tuuk is te Drachten
getrouwd KLAAS PIETER PEL, procureur fiscaal van Smallingerland, weduwnaar van
Janke Pieters Buma, bij welke hij twee kinderen had, met SJOUKJE HANZES
GRAANSTRA, renteniersche, weduwe van wijlen den heer Geert Petrus Geerlings, in
leven apotheker en heel- en geneeskundige aldaar, bij wien hij mede twee
kinderen had, waardoor hun beider huwelijk direct vier kinderen aanbracht en te
zamen voegde, welk getal successievelijk met zeven is vermeerderd.

Het op den 23 November 1800 voltrokken huwelijk van KLAAS PIETERS PEL met zijn
tweede gade SJOUKJE HANZES GRAANSTRA deed direct hunne verschillende
huishoudingen ineensmelten, waarbij hij zijn woning bij de brug verliet en dat
van zijne geliefde echtgenoote beneden de sluis betrok.

Op Maandag den 24 November 1800 is KLAAS PEL door de commissie aangesteld tot
landsontvanger van de destijds loopende zoowel vrijwillige als gedwongen
geldheffing van den 4den ring van het departement de Eems, hoofdplaats Drachten,
ter vervanging van Tjalling Arends Frieswijk, die daarvan vrijwillig afstand
heeft gedaan, welke functie tegelijk met zijne overige bezigheden ten algemeenen
nutte is waargenomen tot aan dezelver suppressie met twaalf Januari 1806,
wanneer dezelve heffingen vervangen zijn geworden door de invoering van een door
den raadpensionaris R. J. Schimmelpenning geordonneerde nieuw algemeen
belastingstelsel, doch de werkzaamheden aan de nieuwe heffing verbonden hebben
nog het jaar 1806 gevorderd.

Met 1 Januarie is KLAAS PEL benoemd en aangesteld tot commissaris ter
troudutie(?) en der verpondingen in het arrondissement Beetsterzwaag, bestaande
in de uitgestrektheid der beide grietenijen van Smallingerland en Opsterland, en
tevens ontvanger van dat arrondissement.

Op den 12 Julie van gemeld jaar is bijgevoegd en tegen zijn verlangen van
Gouvermentswege als het ware opgedrongen de post van requireur van
successierechten over de grietenijen Smallingerland en Tietjerkseradeel ter
opvolging en vervanging van den heer secretaris Mr. S. F. Reiding te Drachten,
die daarmede van 1 Januari 1806 tot 1807 belast geweest, doch die, uithoofde de
belooning zijns inziens niet de werkzaamheden evenaarde, daarvan ontslag
gevraagd en bekomen had. Deze beide posten zijn toen wel door hem waargenomen
tot genoegen van zijne superieuren tot 1812, tot de inlijving der Franschen.

In Mei 1811 is door hen een nieuw huis betrokken, (nog tot hede bewoond en
gebruikt). Het was wel aanzienlijk en geriefelijk, maar ging ver boven de kosten
als eerst plan was, en daar kwam nog bij, dat hunne bezittingen voor het
grootste gedeelte in landeffecten bestonden; dat zij niet alleen twee derde
gedeelte van de bezittingen, maar ook vier vijfde van hunne inkomsten verloren
hebben, want met 1 Januari 1812 waren door voorgdurende inlijving alle
lucratieve posten vervallen en de inkomstbronnen gestopt. Dit groote verlies,
welke weer opeens de zoete vruchten van tien jaren werkzaamheid en spaarzaamheid
deed verloren gaan, doch het besef, dat geen verwaarlozing of verkwisting, maar
de wisselvalligheid van het land de oorzaak was deed hun met liefde dit alles
weder overwinnen.